Dünya Çocuk Hakları Günü: Türkiye’deki Çocuklar İçin Yapılması Gerekenler

Birleşmiş Milletler, 20 Kasım 1989’da özellikle savaş, yoksulluk ve sefaletin hüküm sürdüğü coğrafyalarda yaşam mücadelesi veren çocukları korumak ve koşullarını iyileştirmek için Çocuk Hakları Sözleşmesini imzaladı. Bu tarihten itibaren her yıl 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kutlanmaktadır.

2023 nüfus sayımına göre Türkiye’nin nüfusunun %26’sını çocuklar oluşturuyor. Türkiye’deki çocukların en büyük sorunu yoksulluk ve çocuk işçiliği olarak öne çıkıyor. TÜİK’in verilerine göre, Türkiye’de 15-17 yaş aralığındaki çocukların iş gücüne katılma oranı %22,1’e ulaşıyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin raporuna göre ise MESEM uygulamasının etkisiyle çocuk işçi sayısı yaklaşık 2 milyona yükseldi.

OECD verilerine göre, Türkiye’de her beş çocuktan biri yeterli beslenemiyor ve her dört çocuktan biri okula aç bir şekilde gidiyor. TEPAV’ın açıklamasına göre Türkiye’de genel olarak çocuk yoksulluğu kişi başına gelire göre artma eğiliminde.

Çocuk İşçiliği ve Ölümler

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin raporuna göre, 2023 Eylül – 2024 Ağustos döneminde en az 66 çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. TÜİK’in daha önceki verilerinde çocuk işçi sayısının 720 bin olduğu belirtilmişti, ancak İSİG Meclisi’nin tahminine göre bu sayı yaklaşık 2 milyon civarında.

Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre, 2022-2023 eğitim öğretim yılında 437 bin 169 öğrenci örgün eğitimden ayrıldı. Bakanlığın açıklamasına göre, yoksulluk bu ayrılığın temel nedenlerinden biri olarak gösterildi. Türkiye’de eğitim kademesi arttıkça okul tamamlama oranlarında düşüş yaşanıyor. İlkokulu bitiren öğrenci oranı %98,5, ortaokulu bitiren öğrenci oranı %96,3 ve ortaöğretimi tamamlayan öğrenci oranı %80,3.

Güvenlik birimlerine mağdur olarak gelen 242 bin 875 çocuğun %89,7’si suç mağduru olarak belirlendi. Suç mağduru çocukların olay türlerine göre dağılımı incelendiğinde yaralama, cinsel suçlar ve aile düzenine karşı suçlar öne çıkıyor.